קמצנות עוברת בירושה?

سارة، تحيّاتك!

שרה, שלום (דרישות שלום)!

صباح الخير لإلك.

בוקר טוב לך.

انا شخصيًا اشتقتلّك.

אני אישית התגעגעתי אלייך.

كلّك ذوق، شكرًا كثير.

איזה נדיב (כולך טעם), תודה רבה.

اهل جنوب لبنان معروفين بكرمهن. ليش اختارتي البخل اليوم؟

אנשי דרום לבנון ידועים בנדיבותם. למה בחרת את הקמצנות היום?

بيقولو فيه اشياء كثيرة بالوراثة. يعني مثلًا بيقولو "بيمشي مثل بيّه"، "بتحكي مثل امّها". بس هل البخل عن جدّ بيطلع بالوراثة؟ شو رأيك؟

אומרים שדברים רבים (עוברים) בירושה. יעני למשל אומרים "הולך כמו אביו", "מדברת כמו אימה". אבל האם הקמצנות באמת עוברת (יוצא) בירושה? מה דעתך?

يعني طبعًا فينا نعلّم ولادنا او نعطيهم صفات, لانّه وجهنا بوجهن وقت طويل.

יעני בטח שאנו יכולים ללמד את ילדינו או להעניק להם תכונות, כי אנו מבלים (פנינו בפניהם) זמן רב ביחד.

يبدو هالحكاية… بتقول انّه البخل فعلًا بيطلع بالوراثة ورح ابلّشلك وقول انّه بالزّمانات كان فيه رجال بخيل بخيل. قد ما تقول بخيل- قول اكثر! كان عنده همّ انّه يطلع ابنه بخيل مثله. فبيوم من الايّام هيدا البيّ جاب قالب جبنة من عند الشّاف, حطّه هيك. كان هيدا القالب الجبنة، يجيب الخبزة، يمسحها مسح هيك، على الجبنة، وياكلها. ما يدقّر الخبز بالجبنة. يعني كان يقعد عنده قالب الجبنة ايّام، اسابيع.

הסיפור הזה מתחיל… מספר כי הקמצנות למעשה עוברת (יוצא) בתורשה, ואתחיל לספר לך שבזמנים עברו היה אדם קמצן, קמצן. כמה שאתה אומר קמצן- אפילו יותר (תגיד יותר)! הוא דאג (הייתה לו דאגה) שייצא בנו קמצן כמוהו. אם כן, ביום מן הימים האבא הזה הביא גוש גבינה מתוך כד הזכוכית, ושם אותו כך. היה גוש הגבינה הזה, הביא את כיכר הלחם, ימרח מריחה כך, על הגבינה, ויאכל אותה. הוא לא היה תוקע את הלחם בגבינה. יעני היה יושב אצלו גוש הגבינה (במשך) ימים, שבועות.

مع برّاد او بلا برّاد؟

עם מקרר או בלי מקרר?

بايّام زمان كان يحطّوهم بالقوّارة.

בימים עברו היו שמים אותם בעציץ.

مع كهربا او بلا كهربا؟

עם חשמל או בלי חשמל?

ايّام زمان كان يحطّوهم بالقوّارة، كان كلّ شي يظلّ مسقّع. فقام… المفاجأة كانت انّه ابنه قلّو لبيّه: "معقول عم تاكل الخبز بهيدي الطّريقة؟ عم تاكل الجبنة بهيدي الطّريقة؟ عم تمسح الخبزة ع الجبنة ما بيعلق شي على الجبنة؟ لا". قلّو لكان بيّه: "شو الحلّ؟". قلّو: "بتحطّ الجبنة من بعيد. اوّل شي بتشمّها. بتعبي رواياك من ريحتها، وبتحطّها من بعيد وبتلوّحلها، للجبنة، بالخبز من بعيد وبتاكل."

בימים עברו היו שמים אותם בעציץ, והכל היה נשאר קר מאוד. אז הוא קם… הדבר המפתיע (ההפתעה) היה שבנו אמר לאביו: "הגיוני שאתה אוכל את הלחם בזו הדרך? שאתה אוכל את הגבינה בזו הדרך? שאתה מורח את הלחם על הגבינה בלי שנתלה כלום על הגבינה? לא". אז אמר לו אביו: "מה הפתרון?" אמר לו: "שים את הגבינה רחוק. דבר ראשון, תריח אותה. תמלא את הנפש שלך מהריח שלה, ושים אותה רחוק ותנפנף אותה, את הגבינה, בלחם מרחוק ותאכל."

فتفاجا البيّ انّه ابنه فعلًا مش طالع بخيل مثله، طالع ابخل منّه. هلأ الخبريّة لحد هون محمولة. لحد ما بيوم من الايّام بيكون قاعد البيّ وابنه. وبيدق الباب وبيجي لعندهم ضيف. بتعرف البخيل، بس يجي لعنده ضيف بحسّ الشّغلة كثير ثقيلة. فتلبّك شو بدّه يعمل. وهالضّيف, الو قيمته ما فيه يتبخلن كثير قدّامه. فقام قلّو لابنه: "يا ابني، روح اشتريلك،" ركّز معي، "ربع كيلو لحمة." ربع كيلو لحمة. اعتبر حاله كثير صرف، هو.

הופתע האב שבנו למעשה לא יצא קמצן כמוהו, יצא יותר קמצן ממנו. עכשיו, הסיפור (ידיעה) עד לכאן נסבל (נישא). עד שביום מן הימים ישבו (היה יושב) האב ובנו. נשמעה קול דפיקה בדלת (דפק הדלת) והגיע אליהם אורח. אתה מכיר את הקמצן, רק מגיע אליו אורח, מרגיש שהעניין מאוד מכביד (כבד). אז היסס מה יכין לו, והאורח הזה מכובד (יש לו ערך), הוא לא יכול להתקמצן מאוד בפניו. אז אמר לבנו: "בני, לך קנה (לך)", שים לב (התרכז איתי), "רבע קילו בשר." רבע קילו בשר. חשב (החשיב עצמו) שבזבז הרבה, הוא.

ريحة، يعني.

ריח, כלומר.

فقام الابن، راح، دهر، لبس باجره وراح على السّوق ليشتري مثل ما قلّو بيّه، ربع كيلو لحمة.

אז קם הבן, הלך, נעל נעליים (לבש ברגלו) והלך לשוק כדי לקנות את מה (כפי) שאמר לו אביו, רבע קילו בשר.

بس تذكّر انّه هالابن وقت قصّة الجبنة شو عمل؟ فشو ممكن يعمل وقت قصّة اللّحمة؟ وصل لعند اللّحّام. قلّو: "اعطيني ربع كيلو لحمة".

אבל זכור שהבן הזה בנוגע (בזמן סיפור) לגבינה מה עשה? אז מה יעשה (אפשר שיעשה) בנוגע (בזמן סיפור) לבשר? הגיע לקצב. אמר לו: "תן לי רבע קילו בשר."

قلّو اللّحّام: "رح اعطيك لحمة طريّة مثل الزّبد". اتطلّع هيك وقال: "طريّة مثل الزّبد، طريّة مثل الزّبد… لحظة، لحظة! ما تعطيني." قلّو: "شو فيه؟". قلّو: "لحظة، لحظة، خلص، شكرًا لالك."

אמר לו הקצב: "אתן לך בשר טרי כמו חמאה." הביט כך ואמר: "טרי כמו חמאה… טרי כמו חמאה… רגע, רגע! אל תיתן לי." אמר לו: "מה יש?" אמר לו: "רגע, רגע, מספיק, תודה לך."

راح لعند الدكّانجي. قاللو: "ليك اعطيني ربع كيلو زبد." ما زال طريّة مثل الزّبد، ليه بدّي اشتري لحمة؟ بروح بشتري زبد. "اعطيني ربع كيلو زبد". قلّو الدّكّانجي: "لعيونك، رح اعطيك ربع كيلو زبد طيّب مثل العسل."

הלך לחנווני. אמר לו: "תראה, תן לי רבע קילו חמאה." כל עוד (זה) טרי כמו החמאה, למה שאקנה בשר? אלך ואקנה חמאה. "תן לי רבע קילו חמאה." אמר לו החנווני: "בשמחה (לעיניך), אתן לך רבע קילו חמאה טוב כמו דבש."

عم بيتطلع هيك وقلّو: "لحظة، لحظة، لحظة. ما تعطيني!" رح لعند النّحّال، قلّو: "اعطيني ربع كيلو عسل." ما زاله طيّب مثل العسل، ليه بدّي اشتري زبد؟ لا، بشتري عسل، ارخص.

מביט כך ואמר לו: "רגע, רגע, רגע. אל תתן לי!" הלך לכוורן, אמר לו: "תן לי רבע קילו דבש." כל עוד הוא טוב כמו הדבש, למה שאקנה חמאה? לא, אקנה דבש, יותר זול.

قلّو: "رح اعطيك عسل صافي ونقي مثل الميّ." اتطلّع هيك وقلّو: "ما تعطيني." ما زال العسل مثل الميّ، ليش شو بدّي اشتري؟ ما عندنا ميّ بالبيت.

אמר לו: "אתן לך דבש צלול וצח כמו מים." הביט כך ואמר לו: "אל תתן לי." כל עוד הדבש (טוב) כמו מים, למה שאקנה? הרי יש לנו מים בבית.

– ع النّبعة.

במעיין.

لا، عندنا ميّ بالبيت، جاهزة.

לא, יש לנו מים בבית, מוכנים.

اه, كمان.

כן, גם.

رح عالبيت وفات ايديه فاضيين. اتطلع في بيّه هيك وقلّو… عيونه عم يلمعو، مبسوط البيّ، بس ما فيه يبين قدّام الضيف هيك.

הלך הביתה ונכנס, ידיו ריקות. הביט באביו כך ואמר לו… עיניו נוצצות, מבסוט האבא, אבל לא יכול להיראות מול האורח כך.

قلّو: "شو فيه؟ ليه رجعت فاضي؟" قلّو: "بدّه يعطيني لحمة طيّبة مثل الزّبد، قلت- بشتري زبد. بدّه يعطيني زبد طيّب مثل العسل، قلت- بشتري عسل.

אמר לו: "מה יש? למה חזרת בלי כלום (ריק)? אמר לו: "רוצה לתת לי בשר טוב כמו חמאה, אמרתי- אקנה חמאה. רוצה לתת לי חמאה טובה כמו דבש, אמרתי- אקנה דבש.

بدّه يعطيني عسل نقي مثل الميّ، قلت- عندنا ميّ بالبيت." اتطلّع فيه البيّ هيك ومبسوط قلّو: "بس فاتك شغلة كثير مهمّة. كثير استعملت صبّاطك انت ورايح جاي عم تفتل من محلّ للمحلّ."

רוצה לתת לי דבש צח כמו מים, אמרתי- יש לנו מים בבית." הביט בו האב כך, ומבסוט אמר לו: "אבל פספסת עניין חשוב מאוד. השתמשת (הרבה) בנעליים שלך כשהלכת והסתובבת ממקום למקום."

كانت المفاجأة، وركّز معي منيح، شو قلّو؟ قلّ: "لا، لبست صبّاط الضّيف".

ההפתעה הייתה, ושים לב (התרכז איתי טוב), מה אמר לו? אמר: "לא, נעלתי (לבשתי) את נעלי האורח".

اف.

איף.

اف.

איף.

عن جدّ بدّه اف.

באמת מצריך (אמירת) "איף".

عن جدّ بدّه اف. وهيك فعلًا طلع انّه البخل بالوراثة. وإذا بتشوف هيك الامور بالحياة، بتشوف عن جدّ فيه اشياء كثيرة منورّثها لاولادنا من الصّفات والسّلوك.

באמת מצריך (אמירת) "איף". וכך למעשה יצא שהקמצנות (עוברת) בתורשה. ואם תראה כך את הדברים בחיים, תראה באמת שיש הרבה דברים שאנו מורישים לילדינו מהתכונות וההתנהגות.

لمش بس خاصّة بالامور الخارجية- بشكل ولون العيون وشكل الشعر. لا، لا. عن جدّ بالسلوك منورثها اياهن.

לא רק בנוגע לעניינים חיצוניים- בצורה וצבע העיניים, וצורת השיער. לא, לא. באמת בהתנהגות אנו מורישים אותם.

صحيح.

נכון.

وأبشع ما في الانسان هو البخل. الكريم، الانسان الكريم، يمكن يكون عنده كثير صفات سيئة- من هون عصبي شوي، من هون… بيغطّي على الصّفات الثّانية.

והמכוער שבאדם הוא הקמצנות. הנדיב, האדם הנדיב, ייתכן שיהיו לו הרבה תכונות רעות- מפה עצבני קצת, מפה… מכסה על תכונותיו האחרות.

بس البخيل، شو ما يكون عنده صفات. أبشع الصّفات هي انّه الانسان يكون بخيل. والأخطر من انّه يكون بخيل بالمال والمادّة، يكون بخيل…

אבל הקמצן, מכל התכונות שיש לו, התכונה המכוערת ביותר באדם- שיהיה קמצן. וחמור מכך שיהיה קמצן בכסף וחומר, שיהיה קמצן…

بالعواطف.

ברגשות.

بالعاطفة، بالبسمة، بالكلمة الحلوة. هون مصيبتها بعد أكثر بكثير من هون.

ברגש, בחיוך, במילה טובה. פה הצרה גדולה בהרבה מפה.

انتي كريمة.

את נדיבה.

وانت بتستاهل.

ואתה, מגיע לך (דברים טובים).

انتي كريمة بكل العبر. عن جدّ، وكل مشاهدينا بستاهلو. ذكّرتيني بقول لشاعر روسي، ألكسندر بوشكين اسمه. بيقول انّه البخيل يعيش طوال حياته من دون ان يتذوّق طعم الحياة.

את נדיבה במלוא מובן המילה. באמת, ולכל צופינו מגיע (דברים טובים). הזכרת לי אימרה של משורר רוסי, אלכסנדר פושקין שמו. הוא אומר שהקמצן חי כל החיים בלי שיטעם את טעם החיים.

طالما جبتي سيرة العسل، وجبتي سيرة الزّبد. غريب، غريب كيف منقبل، نمرق ع هالحياة بدون ما نستمتع ونمتّع الآخرين بجمالاتها.

מכיוון שהבאת את עניין הדבש, והבאת את עניין החמאה. מוזר, מוזר איך אנו מקבלים, עוברים בחיים האלו בלי שנהנה ונגרום לאחרים להנות מהיופי שלהם.

وبالآخر، لمّا منموت، بيجو للورثة وبياخذو اللي صمدناه وخبيناه, ونحنا منكون بالقبر، تحت الارض، ايدينا مسكّرين، ما فيه معنا شي من اللي خبّيناه بهيدي الدّنيا.

ולבסוף, כאשר נמות, מגיעים לירושה ולוקחים את אשר חסכנו (אותו) והחבאנו (אותו), ואנחנו נהיה בקבר, תחת האדמה, ידינו סגורות, אין עימנו כלום מלבד מה שהחבאנו בחיים האלו.

وفقدنا متعة الحياة. استمتعنا جدًّا معك، مثل العادي، سارة قصير. سحر الحكاية دائما معك.

ואיבדנו את הנאת החיים. נהנינו מאוד איתך, כרגיל, שרה קציר. קסם הסיפור תמיד איתך.

شكرًا.

תודה.

الى الاسبوع المقبل ان الله راد؟

עד (אל) השבוע הבא, אם ירצה ה'?

ان شاء الله.

בעזרת ה'.